بررسی فقهی ماهیت حق

نویسنده

  • سید عبدالرحیم حسینی استادیار دانشکده فقه و فلسفه پردیس قم دانشگاه تهران
چکیده مقاله:

بحث در زمینه "ماهیت حق" در فقه، از جمله مباحث پایه‌ای و بنیادین در استنباط است که شناخت لازم نسبت به آن مبنای بسیاری از احکام و قوانین مستنبط از ادله در خصوص حقوق قرار می‌گیرد و در این‌باره تاکنون، به لحاظ اهمیت مسأله نظریات و آرای متعددی ارائه گردیده است؛ اما این نکته مطرح است که آیا تحقیقات و تأملات صورت گرفته، به نظریه‌ای بلامنازع وعاری از اشکال منتهی گردیده و انتظار پژوهشگران وصاحب نظران عرصه فقه و حقوق را در این زمینه پاسخ در خور داده است یا خیر؟  این نوشتار از میان نظریات مختلف در این‌باره، نظریه "بنیادین سلطنت" با انحای مختلف آن و نظریه‌های "ملکیت و سزاواری" را که از سوی جمعی از فقیهان مطرح گردیده، نقادی نموده است و نظریه "اعتباری بودن حق" را با در نظر گرفتن تأثیر عناصری که بر تکوین حق و اعتبار آن نقش دارند؛ وجه جامع میان همه حقوق دانسته است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی ماهیت فقهی داوری

      علی­رغم طرح داوری و حکمیت در فقه امامیه در بحث نحوه حل اختلاف میان زوجین ناسازگار و نیز در ذکر انواع قضاوت، اما در ماهیت حکمیت و داوری میان فقها اختلاف وجود دارد بگونه‌ای که برخی قائل به وکالت داور از جانب طرفین حل اختلاف و برخی قائل به استقلال و قاضی بودن داور گردیده‌اند. با توجه به تبعاتی که پذیرش هریک از این دو نظریه در پی دارد در این نوشتار پس از تبیین و نقد دو نظریه طرح شده در خصوص م...

متن کامل

بررسی فقهی و حقوقی حق اختصاص(ماهیت، مصادیق و احکام)

حق اختصاص حقی ثابت برای شخص است بر شیء به سبب وجود علقه ای غیر از ملکیت بین اوو آن شیء. این حق با اسبابی حاصل می شود که عبارتند از:احیای زمین های موات، تحجیر، اقطاع، حیازت مباحات، سبق و پیشی گرفتن در مشترکات که در این پایان نامه به بررسی این اسباب و نظرات فقها در این باره پرداخته شده است. برای اثبات این حق به ادله مختلفی مانند روایات، استصحاب، اجماع و سیره عقلا استناد شده است که به نظر می رسد...

بررسی فقهی حق هنر برای کودک

هنر  برای کودک به لحاظ  اهمیت آن در آموزش، پرورش و تربیت و نیز  تأثیر در رشد  فکری و خلاقیت وی، بسیار با اهمیت و ضروری است. هیچ کودکی نباید از این عامل مهم  یادگیری، بالندگی و مهارت آموزی محروم بماند. در نظام بین الملل حقوق کودک ، اگر چه از هنر به عنوان یک حق برای کودک یاد شده، لیکن مولفه ها وگستره این حق به درستی شناسایی نشده است؛ در مواردی هنر برای کودکان با سوء برداشت و استفاده ناروا همراه ...

متن کامل

بررسی ماهیت فقهی و حقوقی خلع

این پژوهش با بررسی تطبیقی میان «خُلع» و دیگر صورت‌های جدایی، مانند «طلاق»، «طلاق بعوض» و «مبارات»، و بررسی ادله و اقوال فقها، به تصویری شفاف‌تر از آنچه که تا به امروز از ماهیت «خُلع» مطرح شده دست می‌یابد. گرچه «طلاق» و «خُلع»در بسیاری از شرایط و احکام مشترک هستند، امّا نتایج‌ این پژوهش نشان‌دهنده تمایز ماهوی میان این دو است. در نتیجه، اطلاقات و عمومات «طلاق» شامل «خُلع» نمی‌شوند مگر جایی که دلیل شرع...

متن کامل

بررسی ماهیت فقهی و حقوقی بیع زمانی

بررسی ماهیت فقهی و حقوقی بیع زمانی* صمد حضرتی[1] چکیده در عصر معاصر که عصر ارتباطات نام گرفته است تأثیر و تأثر سیستم‌های حقوقی بر ‌‌یکدیگر امری اجتناب‌ناپذیر است، زیرا پیشرفت صنعت، فن آوری و علم و دانش بشری روز به روز پدیده‌های نوینی را در عرصه‌های مختلف از جمله در مقررات حقوقی می‌آفریند و ارتباط فراوان دولت‌ها و ملت‌ها با‌‌یکدیگر موجب تجربه‌های جدید از جایی به جای دیگر می‌شود. از آن جمله می‌ت...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 8  شماره 1

صفحات  5- 24

تاریخ انتشار 2012-07-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023